
วันวิสาขบูชาเป็นวันสำคัญที่สุดวันหนึ่งในพระพุทธศาสนา เนื่องจากเป็นวันที่เกิดเหตุการณ์สำคัญ 3 ประการที่เกี่ยวข้องกับพระพุทธเจ้า ได้แก่
- วันประสูติ: เป็นวันที่พระโพธิสัตว์ประสูติเป็นเจ้าชายสิทธัตถะ ณ สวนลุมพินี เมื่อวันเพ็ญเดือน 6 ก่อนพุทธศักราช 80 ปี
- วันตรัสรู้: เป็นวันที่เจ้าชายสิทธัตถะได้ตรัสรู้อนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณ เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ณ ใต้ต้นพระศรีมหาโพธิ์ ริมฝั่งแม่น้ำเนรัญชรา ในวันเพ็ญเดือน 6 หลังจากประสูติได้ 35 ปี
- วันปรินิพพาน: เป็นวันที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จดับขันธปรินิพพาน ณ เมืองกุสินารา ในวันเพ็ญเดือน 6 หลังจากตรัสรู้ได้ 45 ปี
เนื่องจากทั้งสามเหตุการณ์สำคัญนี้เกิดขึ้นในวันเพ็ญเดือน 6 ซึ่งถือเป็นวันเดียวกันตามปฏิทินจันทรคติ (แม้จะต่างปีกัน) วันวิสาขบูชาจึงมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อพุทธศาสนิกชนทั่วโลก เป็นวันที่ระลึกถึงพระพุทธเจ้า ผู้ทรงก่อตั้งพระพุทธศาสนา หลักธรรมคำสอนของพระองค์ และการดับขันธปรินิพพานเพื่อแสดงถึงความไม่เที่ยงของสังขาร
นอกจากนี้ องค์การสหประชาชาติยังได้ประกาศให้วันวิสาขบูชาเป็น “วันสำคัญสากล” (Vesak Day) ในปี พ.ศ. 2542 เพื่อเป็นการยกย่องและส่งเสริมสันติภาพและความเข้าใจอันดีระหว่างศาสนาต่าง ๆ ทั่วโลก
โดยสรุป ความสำคัญของวันวิสาขบูชาคือ:
- เป็นวันคล้ายวันประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพานของพระพุทธเจ้า ซึ่งเป็นสามเหตุการณ์สำคัญที่สุดในพระพุทธศาสนา
- เป็นวันที่พุทธศาสนิกชนทั่วโลกได้ร่วมกันระลึกถึงพระคุณของพระพุทธเจ้า พระธรรม และพระสงฆ์
- เป็นโอกาสในการประกอบพิธีกรรมทางศาสนา เช่น การทำบุญ ตักบาตร ฟังพระธรรมเทศนา เวียนเทียน และปฏิบัติธรรม
- เป็นวันสำคัญสากลที่ได้รับการยอมรับจากองค์การสหประชาชาติ ในฐานะวันแห่งสันติภาพและความเข้าใจ
วันวิสาขบูชาจึงเป็นวันที่ชาวพุทธจะได้น้อมรำลึกถึงหลักธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้า และนำมาประพฤติปฏิบัติในชีวิตประจำวัน เพื่อให้เกิดความสงบสุขแก่ตนเองและสังคม

กิจกรรมที่ควรทำในวันวิสาขบูชา
ในวันวิสาขบูชา ซึ่งเป็นวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา พุทธศาสนิกชนนิยมปฏิบัติกิจกรรมต่างๆ เพื่อเป็นการน้อมรำลึกถึงพระพุทธคุณ พระธรรมคุณ และพระสังฆคุณ รวมถึงการส่งเสริมคุณงามความดีและความสงบสุขทางจิตใจ กิจกรรมที่ควรทำในวันวิสาขบูชามีดังนี้:
กิจกรรมทางศาสนา:
- ทำบุญตักบาตร: เป็นการเริ่มต้นวันด้วยการถวายอาหารแด่พระสงฆ์ เป็นการแสดงความเคารพต่อพระสงฆ์และเป็นการบำเพ็ญทานบารมี
- ฟังพระธรรมเทศนา: ไปวัดเพื่อฟังพระสงฆ์แสดงพระธรรมเทศนา เพื่อศึกษาและเข้าใจหลักธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้าให้ลึกซึ้งยิ่งขึ้น
- เวียนเทียน: ในช่วงเย็นของวันวิสาขบูชา พุทธศาสนิกชนจะไปรวมตัวกันที่วัดเพื่อประกอบพิธีเวียนเทียนรอบพระอุโบสถ หรือสถานที่สำคัญอื่นๆ ในวัด เป็นการแสดงความเคารพต่อพระรัตนตรัย
- ปฏิบัติธรรม: บางคนอาจถือศีล งดเว้นอบายมุข และเจริญสมาธิภาวนา เพื่อฝึกจิตใจให้สงบและเกิดปัญญา
- สรงน้ำพระพุทธรูป: เป็นการแสดงความเคารพและระลึกถึงพระพุทธคุณ โดยการนำน้ำอบน้ำหอมไปสรงน้ำพระพุทธรูป
- ถวายสังฆทาน: การถวายเครื่องไทยธรรมต่างๆ แด่พระสงฆ์ เป็นการบำรุงพระพุทธศาสนา
- ปล่อยนกปล่อยปลา: เป็นการแสดงความเมตตาและอนุเคราะห์ต่อสัตว์

กิจกรรมทางจิตใจและสังคม:
- ทำความดี: ตั้งใจทำความดี ละเว้นความชั่ว และทำจิตใจให้บริสุทธิ์ผ่องใส
- เยี่ยมผู้สูงอายุหรือผู้ป่วย: แสดงความเมตตาและเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ต่อผู้อื่น
- ทำความสะอาดวัด: ร่วมกันทำความสะอาดบริเวณวัด เพื่อเป็นการบำรุงรักษาสถานที่สำคัญทางศาสนา
- งดเว้นอบายมุข: ละเว้นสิ่งที่ไม่ดีทั้งหลาย เช่น สุรา ยาเสพติด การพนัน เพื่อรักษาศีลและไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่น
- ใช้เวลาอยู่กับครอบครัว: ทำกิจกรรมร่วมกันกับครอบครัว สร้างความอบอุ่นและความเข้าใจในครอบครัว
- ศึกษาประวัติและความสำคัญของวันวิสาขบูชา: ทำความเข้าใจถึงความหมายและความสำคัญของวันนี้ เพื่อให้การปฏิบัติกิจกรรมต่างๆ เป็นไปด้วยความรู้และความศรัทธา
ข้อควรปฏิบัติ:
- แต่งกายสุภาพเรียบร้อย: เมื่อไปวัดควรแต่งกายให้สุภาพเหมาะสม เพื่อเป็นการเคารพสถานที่
- สำรวมกิริยามารยาท: ประพฤติตนด้วยความสงบและสำรวมในสถานที่ศักดิ์สิทธิ์
- ตั้งจิตใจให้เป็นกุศล: ทำทุกกิจกรรมด้วยจิตใจที่บริสุทธิ์และตั้งมั่นในความดี
การปฏิบัติกิจกรรมต่างๆ ในวันวิสาขบูชาเป็นการเสริมสร้างศรัทธา ปัญญา และความดีงามในจิตใจตนเอง และยังเป็นการสืบทอดพระพุทธศาสนาให้คงอยู่สืบไป